Prawo jest dziedziną, która nieustannie się zmienia. Nowe ustawy i rozporządzenia powodują, że w wielu przypadkach niezbędne jest wsparcie oraz pomoc specjalistów w odnalezieniu się w gąszczu przepisów oraz ich prawidłowej interpretacji. Szczególną sytuacją jest również pojawienie się specustawy covidowej, która istotnie wpływa na porządek prawny. Wyjaśniamy, jak jej przepisy odnoszą się do kwestii zaległego urlopu dla pracownika.
Zasady udzielania zaległego urlopu pracownikowi
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownik ma prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 lub 26 dni roboczych w zależności od stażu pracy. Urlop jest udzielany pracownikowi na jego wniosek, za zgodą pracodawcy. Najczęściej odbywa się to również w oparciu o plan urlopów sporządzany na początku każdego roku kalendarzowego i akceptowany przez pracodawcę. Plan określa cały wymiar urlopu, z wyłączeniem urlopu na żądanie w wymiarze 4 dni roboczych.
Czasami bywa jednak, że urlop nie może zostać wykorzystany w czasie uzgodnionym na początku roku. Tym samym nierzadko tworzą się tzw. zaległości urlopowe. Taka ewentualność również została przewidziana w Kodeksie pracy. Zaległy urlop powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do 30. września następnego roku kalendarzowego. Przykładowo, niewykorzystany urlop z 2021 roku może zostać wybrany najpóźniej do 30 września 2022 roku. Po tym okresie urlop przepada. Należy także pamiętać, że wszystkie dni w ramach urlopu wypoczynkowego są w pełni płatne. Istnieją jednak pewne wyjątkowe sytuacje dotyczące wykorzystywania urlopu wypoczynkowego.
Jeżeli umowa o pracę zostanie rozwiązana, zanim pracownik wykorzysta cały urlop wypoczynkowy, to pracodawca musi wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny za każdy pozostały dzień tego urlopu. Zgodnie z Kodeksem pracy urlop jest do dyspozycji pracodawcy i to on może decydować o momencie, w którym zostanie udzielony. Oznacza to, że pracodawca może wysłać pracownika na przymusowy urlop także bez jego zgody. Wyjątkiem są tu 4 dni urlopu na żądanie, które pozostają do wyłącznej dyspozycji pracownika.
Co zmieniła specustawa covidowa w zakresie udzielania zaległego urlopu?
W ostatnim czasie polskie ustawodawstwo przeszło spore zmiany. Część z nich wiązała się z pandemią COVID-19 i koniecznością dostosowania warunków pracy oraz stylu życia do nowej rzeczywistości. Istotne zmiany wprowadziła tzw. specustawa covidowa. To akt prawny, który wprowadza szczególne rozwiązania w różnych sferach życia na czas trwania pandemii. Dotyczą one również udzielania urlopu wypoczynkowego bez zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów.
W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu. Może tego dokonać w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów. Pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać. Wprowadzenie tego rozwiązania miało na celu rozwiązanie problemów przedsiębiorców, których pracownicy byli wysyłani na kwarantannę.
Specustawa covidowa wprowadziła regulację, która umożliwia udzielenie pełnopłatnego urlopu wypoczynkowego na czas nieobecności spowodowanej izolacją. Choć początkowo rozwiązanie to wydawało się się kontrowersyjne, to w praktyce okazało się bardzo przydatne dla wielu przedsiębiorców oraz ich pracowników.
źródło: sawickiwspolnicy.pl
